Phạm vi địa lý Lịch_sử_Tây_Tạng

Ảnh chụp vệ tinh của cao nguyên Thanh Tạng, tiếp giáp với dãy Himalaya ở phía nam và bồn địa Tarim ở phía bắc.Ba khu vực truyền thống của Đại Tây Tạng.
Bài chi tiết: Tây Tạng

Có nhiều cách khác nhau để giải thích về phạm vi địa lý của Tây Tạng, có hai cách hiểu chính như sau:

Phía Tây Tạng tuyên bố rằng, vào năm 1950, Dalai Lama thứ 14 đã kiểm soát ba khu vực Ü-Tsang, Kham và Amdo, điều này đã được các nước phương tây chấp nhận rộng rãi. Đây vốn là địa phận của Thổ Phồn từ thế kỷ thứ 8, trong Tân Đường thư - Thổ Phồn truyện có ghi:

"…Năm thứ 4 thời Đường Đức Tông, tại Đường-Phồn hội minh định ra biên giới hai nước như sau: phía tây Kinh Châu tới Tây Khẩu, phía tây Lũng Châu tới huyện Thanh Thủy, phía tây Phượng Châu đến huyện Đồng Cốc, về phía nam Tây Sơn phía đông Trường Giang, là địa giới người Hán. Người Phồn trấn tại Lan, Vị, Nguyên, Hội, tây tới Lâm Thao, đông tới Thành Châu, về phía tây nam Trường Giang là đất nước Phồn".

Phía Trung Quốc nhận định rằng, thành phần dân cư Tây Tạng được hình thành bởi hơn 10 nhóm dân tộc di cư khi Thổ Phồn đánh bại Thổ Dục Hồnnhà Đường, xét theo góc độ lịch sử, các vùng đất bên ngoài Ü-Tsang không phải lúc nào cũng do chính quyền Lhasa của người Tạng quản lý, và các lãnh thổ này vốn đã bị nhà Thanh tách khỏi địa phận Tây Tạng và sự kiểm soát của chính quyền Lhasa từ đầu thế kỷ thứ 18.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Lịch_sử_Tây_Tạng http://english.chinatibetnews.com/Culture/The_Past... http://www.dalailama.com/news.42.htm http://folkdoc.com/classic/p04/da001.htm http://info-buddhism.com/Christian_Missionary_Enga... http://www.thetibetpost.com/en/outlook/opinions-an... http://cc.purdue.edu/~wtv/tibet/article/art4.html //pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19955425 //www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2795552 http://www.irenees.net/en/fiches/analyse/fiche-ana... http://www.mainstreamweekly.net/article2582.html